غرق شدن کشتی آرام‌اس تایتانیک (انگلیسی: Sinking of the RMS Titanic) فاجعه‌ای است در ارتباط با کشتی آرام‌اس تایتانیک که در صبح 15 آوریل 1912 در اقیانوس اطلس شمالی و چهار روز پس از آغاز نخستین سفرش از بندر ساوت‌همپتون به مقصد نیویورک به دلیل برخورد با یک کوه یخ شناور به وقوع پیوست. تایتانیک عنوان‌دار بزرگترین خط حمل و نقل مسافرِ در حال خدمت بود. تایتانیک در شب یکشنبه مصادف با 14 آوریل 1912 و در ساعت 23:40 (زمان کشتی) با کوه یخ برخورد و در حدود 2 ساعت و 40 دقیقه بعد یعنی در ساعت 2:20 بامداد دوشنبه 15 آوریل غرق گردید. از 2224 مسافر کشتی در حدود 1500 نفر جان خود را از دست دادند که این موضوع باعث گردید تا فاجعه? غرق کشتی تایتانیک تبدیل به مرگبارترین بلایای تاریخ دریایی به وقوع پیوسته? بشر (در زمان صلح) باشد.

23:40نیمه شب 14 آوریل 1912

دیدبان کشتی حضور کوه یخ را اعلام کرد. به دستور کاپیتان اسمیت تایتانیک به سمت چپ هدایت شد. تایتانیک با سرعت 29 کیلومتر بر ساعت در حرکت بود و متوقف کردن آن با این سرعت بیش از 800 متر طول می‌کشید و فرصت کافی برای چرخش به چپ و جلوگیری از برخورد قسمت راست خود با کوه یخ را نداشت.

23:48

کاپیتان اسمیت سریع به داخل کشتی سرک می‌کشد و میزان آسیب را برای اولین بار از نزدیک مشاهده می‌کند. تنها در 10 دقیقه اول برخورد آب تا ارتفاع 4/5 متر بالا می‌آید.

00:00بامداد 15 آوریل

خبرها به سرعت به کاپیتان اسمیت می‌رسند که 5 محفظه در حال پر شدن است او می‌داند تایتانیک ممکن است بیشتر از 2 ساعت وقت نداشته باشد. درنتیجه به افسران دستور می‌دهد 20 قایق نجات را آماده کنند.

00:05بامداد

عملیات تخلیه مسافران و خدمه از کشتی آغاز می‌شود.

00:45بامداد

اولین قایق نجات روی آب‌های اقیانوس اطلس شناور شد. این قایق حدود 65 نفر ظرفیت دارد اما با 37 جای خالی کشتی را ترک می‌کند به دلیل پیروی از قانون «الویت با زنان و کودکان است» و کم بودن تعداد زن‌ها و بچه‌ها در کشتی، بسیاری از قایق‌های نجات به جای 69 نفر ظرفیت کامل خود، تنها چند ده نفر سر نشین داشتند.

1:30بامداد

110دقیقه پس از برخورد تایتانیک اولین قربانی‌هایش را می‌گیرد. 5 کارمند که نامه‌های آب گرفته را از اتاق پست نجات می‌دهند غرق می‌شوند.

1:45بامداد

ملوانان آخرین قایق نجات را به آب می‌اندازند. اکنون نجات جان بقیه? مسافران به دست خودشان است. برق تایتانیک به طور کامل قطع می‌شود.

1:50بامداد

کشتی به تدریج به سمت چپ می‌چرخید. حوالی ساعت 1:50 بامداد، آب وارد یکی از راهروهای سمت چپ کشتی شد و در نتیجه چرخش شدت یافت.

2:15بامداد

با افزایش فشار آب، دیگ‌های بخار متصل به دودکش شماره 1 از جا کنده شد و دودکش سقوط کرد. آب در مسیری جدید وارد کشتی شدو غرق شدن کشتی شتاب یافت.

2:18بامداد

تفاوت شدید وزن بین سینه کشتی که به دلیل ورود آب، سنگین شده بود و کشتی دم نسبتاً سبک، تنش عظیمی در بدنه کشتی ایجاد کرد و بدنه کشتی در مقابل دودکش سوم ترک خورد. چند ثانیه بعد و با به حداکثر رسیدن نیروی خمشی، بدنه کشتی دونیم شد. سینه کشتی و دم تنها از طرق اسکلت تقویت شده زیرین به هم متصل ماندند. کشتی دم به سمت چپ چرخید و افراد روی کشتی به بیرون پرتاب شدند.

2:19بامداد

سینه کشتی از دم که هنوز شناور بود، جدا شد. کشتی دم سرو ته شده و آب از سمت جلو وارد آن شد

2:20بامداد

درحالی که سینه کشتی با سرعت به سمت کف دریا می‌رفت، کشتی دم به حالت تقریباً عمودی چرخیده و وسایل داخل آن به بیرون ریخته می‌شد؛ در همین حال کشتی دم از سطح اقیانوس ناپدید گشت. دیگ‌های بخار از جای خود خارج شده و مستقیماً به بستر اقیانوس سقوط کردند و پس از آن دیگر تا چند مدت دیده نشد.

2:21بامداد

جریان آب در اطراف سینه کشتی باعث از جا درآمدن دکل جلوی کشتی و برخورد آن با سکوی فرماندهی و دودکش‌ها شدند. دودکش‌ها از جا کنده شد به دلیل ظاهر مخروطی شکل سینه و کشتی دم، هر دوی آنها با کم شدن سرعت به کف اقیانوس سقوط کردند. چرخش ساعت گرد کشتی دم سبب شد قبل از اینکه با کف اقیانوس برخورد کند. وسایل بیشتری از داخل آن به بیرون ریخته شود سینه کشتی با سرعت 55/5کیلومتر بر ساعت و بازاویه 20درجه با بستر اقیانوس برخورد کرد؛ در نتیجه بدنه شکسته شد و عرشه‌هایش خرد شدند. بقایای متلاشی شده دم حاکی از برخورد بدتر آن با کف اقیانوس است

فرضیه‌ها

پس از غرق شدن تایتانیک گزارشهای متعددی در مورد تعداد کثیر کوه‌های یخ در اقیانوس اطلس شمالی منتشر شد. در همان زمان مقامات دریانوردی و هواشناسی آمریکا به روزنامه نیویورک تایمز گفتند که زمستان گرم آن سال باعث شده که توده بزرگی از کوه‌های یخ در آب‌های اقیانوس اطلس به حرکت درآیند. در روزها و هفته‌های پیش از وقوع این حادثه جهت باد و دما شمال اقیانوس اطلس باعث شده بود که تعداد زیادی از کوه‌های یخ به سمت جنوب حرکت کنند.

همه این اطلاعات باعث شده بود که پژوهشگران در گذشته به این نتیجه برسند که در آن روزها تعداد بسیار زیاد و بی‌سابقه‌ای از کوه‌های یخ در بخش شمالی اقیانوس اطلس شناور بودند. یک گروه پژوهشی از آمریکا این فرضیه را مطرح کرده بود که نزدیک شدن بیش از حد ماه به کره زمین باعث شد که در زمستان سال 1912 ارتفاع امواج اقیانوس به شکل چشمگیری افزایش یابد و بنابراین حجم عظیم‌تری از توده‌های یخ از مناطق یخبندان گرینلند جدا شده و در اقیانوس اطلس شناور شدند.

اما در این پژوهش جدید در دانشگاه شفیلد، تمام اطلاعات گارد ساحلی و اداره دریانوردی آمریکا از سال 1900 تا چند دهه بعد را بررسی کرده‌اند. روشهای تحلیل و بررسی اطلاعات با گذشت زمان پیچیده‌تر شده است و مقایسه شرایط جوی دوره‌های مختلف را دشوارتر می‌کند. پژوهشگران بریتانیایی در مطالعات خود متوجه شدند که حجم و تعداد کوه‌های یخ شناور در آن بخش از اقیانوس اطلس در هر سال به نسبت سالهای دیگر تفاوت قابل ملاحظه‌ای داشت. هر چند به حرکت درآمدن توده‌های یخ در سال 1912 میزان نسبتاً بالایی داشته ولی این میزان نه غیرعادی و نه بی‌سابقه بوده است. تخمین زده می‌شود که در آن سال حدود 1000 کوه یخ از مدار 48 درجه، که مرز منطقه مناسب برای دریانوردی تلقی می‌شد، عبور کرده بودند.

در بیست سال فاصله سالهای 1900 تا 1920 که توسط پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته، حداقل در پنج سال تعداد کوه‌های یخی که از مدار 48 درجه عبور کرده بودند بالای 700 مورد بوده است. طبق آمارهای گارد ساحلی آمریکا تعداد کوه‌های یخ شناور در این مناطق در سال 1909 از سال 1912 بیشتر بوده است. اگر مبنا را 60 تا 70 سال اول قرن بیستم در نظر بگیریم، تعداد کوه‌های یخ شناور در سال 1912 جزو بیشترین‌ها بود ولی بدون شک پرشمارترین مورد نبوده است.

پژوهشگران با استفاده از اسناد گارد ساحلی آمریکا و داده‌های دیگر یک مدل کامپیوتری برای ردیابی مسیر حرکت کوه‌های یخ در سال 1912 طراحی کردند. آنها با استفاده از این مدل کامپیوتری توانستند مسیر حرکت کوه یخی که کشتی تایتانیک را در جنوب گرینلند غرق کرد تشخیص دهند. آنها معتقدند که این کوه یخ احتمالاً در پاییز سال 1911 از مناطق یخبندان شمال اقیانوس اطلس جدا شده و در آغاز حرکتش طول آن حدود 500 متر و عمق آن حدود 300 متر بوده است. براساس تخمین‌های این مدل محاسبه کامپیوتری، در زمان وقوع حادثه یعنی 14 آوریل 1912، حجم و اندازه این کوه یخ با آنچه که در عکسهای ویلیام اسکویرز ناخدای کشتی مینیا دیده می‌شود مطابقت دارد. کشتی مینیا در عملیات جستجو و نجات مسافران تایتانیک شرکت داشت و ناخدای آن از کوه یخی که به کشتی اصابت کرده بود چندین عکس گرفته است.^[1]

 فرضیه ماه کامل

دانشمندان اخیراً فرضیه‌ای جدید را مطرح کرده‌اند که می‌گوید ماه کامل (قرص ماه) در غرق شدن و برخورد کشتی تایتانیک با کوه یخ نقش داشته‌است. محققان دانشگاه ایالتی تگزاس در سن مارکوس می‌گویند ماه کامل باعث رانش کوه یخ به سمت جنوب شده‌است.^[2]

فرضیه شرایط جو و اتمسفر منطقه

مورخ بریتانیایی با نام تیم مالتین معتقد است که جو و اتمسفر منطقه? سقوط کشتی شرایط را برای کارکنان کشتی بسیار سخت کرده بود و آنها نتوانسته‌اند کوه یخی را متوقف کنند تا به کشتی برخود نکند.^[3]